Kościół Trójcy Świętej na Zamku w Lublinie.

Kościół Trójcy Świętej, zwany kaplicą zamkową, jest jednym z najcenniejszych zabytków sztuki średniowiecznej w Polsce i Europie. Najstarsze wzmianki o jego funkcjonowaniu pochodzą z 1326 roku. Świątynia reprezentuje typ budowli kondygnacyjnej – nawa na planie kwadratu z gwiaździstym sklepieniem wspartym na centralnym filarze oraz zamknięte prezbiterium.

Unikalny w skali światowej charakter wnętrza nadają bizantyńsko-ruskie freski, harmonijnie zestawione z gotycką architekturą. Fundatorem był król Władysław Jagiełło, który – według kronikarza Jana Długosza – pragnął połączyć tradycje sztuki Wschodu i Zachodu. Polichromie wykonano w 1418 roku ręką mistrza Andrzeja z Kijowa.

Malowidła przedstawiają sceny z życia Chrystusa i Marii, symbole Trójcy Świętej, aniołów, proroków i świętych, a także cykl hagiograficzny. Szczególne miejsce zajmują wizerunki fundacyjne – modlitwa króla Jagiełły klęczącego przed Chrystusem i Matką Bożą oraz końny portret monarchy. W prezbiterium widnieje inskrypcja fundacyjna z datą 1418.

Kaplica Trójcy Świętej była przez wieki miejscem królewskich nabożeństw i wydarzeń o znaczeniu państwowym. Mimo że w XIX wieku wnętrze zostało pokryte tynkiem, odkryte na nowo w 1899 roku freski poddano długiej konserwacji, zakończonej dopiero w 1997 roku. Dziś świątynia jest jednym z najlepiej zachowanych i najwspanialszych przykładów sztuki bizantyńsko-ruskiej w Europie.