Przemyśl
- Zamek Kazimierzowski
- Pałac Lubomirskich
Zamek Kazimierzowski
Zamek Kazimierzowski w Przemyślu, znajdujący się na Wzgórzu Zamkowym na wysokości 270 m n.p.m., to renesansowa budowla z bogatą historią.
Pierwsza murowana konstrukcja powstała po 1340 roku z inicjatywy Kazimierza Wielkiego, zastępując wcześniejszy drewniano-ziemny gród. Już na początku XI wieku Bolesław Chrobry zbudował tutaj murowaną rotundę romańską oraz palatium. Gotycki zamek Kazimierza Wielkiego przetrwał do dziś jedynie w postaci ostrołukowej bramy wjazdowej. W 1498 roku zamek ucierpiał wskutek najazdu Wołochów.
Zamek został rozbudowany i wzmocniony w latach 1514–1553 dzięki staraniom Piotra Kmity Sobieńskiego. Dodał on basteje, co zwiększyło jego obronność. Zamek miał plan czworoboku z okrągłymi basztami na narożach oraz czworoboczną wieżę w południowym narożniku. Pod zamkiem znajdował się ufortyfikowany przygródek. W latach 1616–1633, starosta Marcin Krasicki zlecił przebudowę zamku Galeazzo Appianiemu, który podwyższył baszty północną i wschodnią oraz przekształcił północno-wschodnie skrzydło na budynek mieszkalny z krużgankami. W 1678 roku Marcin Kazimierz Kątski umieścił tam zbrojownię, a w drugiej połowie XVII wieku podjęto kolejne działania mające na celu wzmocnienie obronności zamku.
W latach 1759–1762 starosta Stanisław Poniatowski zburzył kurtynę południowo-zachodnią oraz południową i zachodnią basztę, budując nowy mur, co zmniejszyło obszar zamku o około 10 metrów. Budynek bramny wzmocniono przyporami.
W latach 1865–1867 odnowiono północno-wschodnie skrzydło i północną basztę, a także zburzono drugie piętro bramy zamkowej. Od 1884 roku zamek stał się siedzibą Przemyskiego Towarzystwa Dramatycznego „Fredreum”.
Pod koniec XX wieku częściowo odbudowano mur kurtynowy od południowego zachodu i baszty. Na dziedzińcu odkryto zarys romańskiej rotundy i palatium z czasów Bolesława Chrobrego. W 2012 roku rozpoczęto prace nad wyeksponowaniem tych reliktów oraz romańskiej bazyliki trzynawowej, mylnie uważanej za Cerkiew Wołodara.
Wydruk, oprawa prac, pliki zdjęć: castlespalaces.picsell.eu/gallery/482
Pałac Lubomirskich
Pałac Lubomirskich w Przemyślu, woj. podkarpackie to zespół pałacowo-folwarczny położony w dzielnicy Bakończyce. Został wzniesiony w latach 1885–1887 na zlecenie księcia Hieronima Adama Lubomirskiego, a jego projekt przygotował architekt Maksymilian Nitsch.
Bakończyce, obecnie południowo-wschodnia dzielnica Przemyśla, dawniej były samodzielną miejscowością. Pierwsze wzmianki pisemne o Bakończycach pochodzą z XIV wieku, kiedy to węgierski starosta, zarządzający tymi ziemiami, założył tam zwierzyniec. Po przyłączeniu tych terenów do Polski stały się one własnością królewską i weszły w skład okręgu przemyskiego. W miarę upływu czasu zwierzyniec przekształcono w folwark rolniczy, a na jego terenie wzniesiono dwór obronny. W XVII wieku miejscowość była wielokrotnie niszczona przez Tatarów, Kozaków, Szwedów oraz Siedmiogrodzian, co zahamowało jej rozwój gospodarczy.
Po zakończeniu wojny pałac służył jako siedziba technikum rolniczego. Od 1 czerwca 2001 roku część jego pomieszczeń zajmowała Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa. Z kolei od 13 czerwca 2006 teren pałacowy stał się główną siedzibą Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu. Stary spichlerz został przekształcony w nowoczesną bibliotekę, a większość budynków w parku przeznaczono na siedziby poszczególnych wydziałów uczelni. Odnowiono także neogotycką bramę wjazdową prowadzącą na teren parku.
Wydruk, oprawa prac, pliki zdjęć: castlespalaces.picsell.eu/gallery/541
